शाळेतल्या शिक्षकांची शिकवण्याची हि अतरंगी पद्धत भारताबाहेर गेली नाही पाहिजे, बघा हा अतरंगी व्हिडीओ

आयुष्यात दोन प्रकारचे शिक्षण आपल्याला मिळू शकतं. एक अशा पद्धतीच शिक्षण जे स्वतः आयुष्याकडून मिळतं आणि ते आपल्याला कसं सडकवून मिळतं हे आपण जाणतो. तर दुसऱ्या पद्धतीच शिक्षण हे शाळेत, महाविद्यालयात किंवा अगदी विद्यापीठातून घेता येत. त्यामानाने हे सुसह्य शिक्षण म्हणायला हवं. पण तरीही हे शिक्षण घेत असताना आपली नाकं मुरडलेली असतात. मग ते स्वतः विद्यार्थी असोत वा पालक असोत. दोघांची कारणं वेगवेगळी असू शकतात, पण शिक्षण पद्धती बदलायला हवी असा एक सामायिक सुर सहसा दिसतो. काही वेळा शिक्षण व्यवस्थेवर टीकाही केली जाते.

अर्थात अस असलं तरी याच शिक्षण व्यवस्थेतील अनेक जण, ही शिक्षण पद्धती, विद्यार्थिप्रिय कशी होईल यासाठी धडपड करत असतात. त्यासाठी केवळ पाठ्यपुस्तकाचा आधार घेण्यापेक्षा ही मंडळी, मानवी मनाचा आधार घेतात. विद्यार्थ्यांना कशा प्रकारे शिकायला आवडेल हे लक्षात घेतात. स्वतःच आणि इतरांचं अवलोकन अभ्यासतात. त्यातून उपलब्ध परिस्थितीतून आपण काही करू शकू का हे पाहतात. त्यातील काही जण हे नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर ही करताना दिसतात. तर काही जणं, जुन्या वाटतील पण आजही उपयुक्त ठरणाऱ्या अशा पद्धतींचा वापर करताना दिसतात.

आता मध्यंतरी आपल्या टीमने आपल्याच महाराष्ट्रातील एका शिक्षिकेविषयी लेख लिहिला होता. त्या ताईंनी तंत्रज्ञान आणि कार्यानुभव यांचा सुरेख मेळ साधत मुलांना शिक्षण देण्याचा सुंदर उपक्रम गेली काही वर्षे हाती घेतलेला आहे. तसेच त्यांनी हा उपक्रम अगदी यशस्वीरित्या साकार केलेला दिसतो. त्यांच्या शिक्षण विषयक एक व्हिडियो वायरल झाला होता आणि त्यावरून आमच्या टीमने हा लेख तेव्हा लिहिला होता. आजही आपल्या टीमच्या बघण्यात असाच एक व्हिडियो आला. खरं तर सापडलाच म्हणायला हवं कारण अगदी अनपेक्षितपणे हा व्हिडियो आमच्या समोर आला. हा व्हिडियो काही काळापूर्वीचा आहे. या व्हिडियोत आपल्याला काही व्यक्ती जे बहुधा शिक्षक असावेत असे भेटतात. बहुधा एखाद्या कार्यशाळेत शिक्षण कसे असावे याचे प्रशिक्षण दिलं जातं, त्याचा हा व्हिडियो असावा असा अंदाज करता येतो. पण याविषयी ठोस काहीच माहिती नसल्याने जास्त भाष्य करता येत नाही. असो. पण सगळ्यांत महत्वाचं काय असतं तर या व्हिडियो शिकवल्या जाणाऱ्या गोष्टी आणि त्यातही त्यांची शिकवण्याची पद्धत होय. कोणतंही शिक्षण हे विद्यार्थीभिमुख असावं असं प्रत्येकाला वाटतं. सोबतच हे शिक्षण शिकवण्याची पद्धत ही विद्यार्थ्यांच्या कलेकलेने घेतलेली असावी असाही एक विचार नेहमीच प्रबळ असतो.

या व्हिडियोत आपल्याला हे विद्यार्थीभिमुख असणं नक्कीच दिसून येतं. कारण या कार्यशाळेत व्याकरणाचे धडे कसे दिले जावेत हे शिकवलं जातं असावं. पण हे शिक्षण केवळ पुस्तकी शिक्षण नसतं. कारण यात संगीताचा आणि काहीशा डान्सचा वापर करत तो एक कार्य-अनुभव केला जातो. परिणामतः आपल्याला हा व्हिडियो बघताना आनंद ही येतो आणि ते काय म्हणताहेत हे ही लक्षात येतं. आपल्या सारख्या मोठ्या माणसांना जर याचा एवढा आनंद होत असेल तर असं शिक्षण मुलांना मिळालं तर त्यांना किती आनंद होईल याचा विचार केलेला बरा !या व्हिडियोची अजून एक आवडलेली बाजू म्हणजे यात उपस्थित सगळेच अगदी उत्साहाने सहभाग घेतात. अर्थात काहींचं चुकीचं अनुकरण चालू असतं. कारण, काही स्टेप्स करताना कोणता हात कधी वापरावा याची काही जणांकडून गल्लत केली जाते. अर्थात त्यात पुढे योग्य ते बदल केले गेले असतीलच असा कयास बांधायला हरकत नाही. पण आनंद यात असतो की सगळे जण अगदी आनंदाने ही नवीन पद्धती अंगीकारु बघत असतात.

आता पुढे या शिक्षण पद्धतीचा किती फायदा झाला वगैरे विषयी कल्पना नाही. पण व्याकरण शिकवण्याची ही एक कल्पक आणि कलात्मक पद्धत नक्कीच असू शकते. असो. एक मात्र खरं की वर उल्लेख केलेल्या ताई असोत वा या व्हिडियो दिसणारे शिक्षक असोत वा इतर असंख्य अनामिक शिक्षक असोत जे खूप उत्तम काम करत असतात पण प्रकाशझोतात येत नाहीत अशी सगळी मंडळी, आपापल्या परीने विद्यार्थ्यांच आयुष्य सुसह्य करण्याचा प्रयत्न करताना दिसतात. तसेच त्यांना अभ्यास हा कंटाळवाणा न वाटता, आनंददायक वाटावा याकडे त्यांचा कल असतो हे कळून येतं. विद्यार्थ्यांना अभ्यासाची गोडी लागावी यासाठी चाललेली त्यांची धडपड ही बाब विशेष कौतुकास्पद आहे हे नक्की !

आपल्या टीमने वर उल्लेख केलेला व्हिडियो बघितला आणि त्यातील शिकवण्याची पद्धत गंमतीदार आणि छान वाटली. तसेच याआधी पाहिलेल्या व्हिडियोजच्या आठवणी ही ताज्या झाल्या. यातूनच आजचा हा लेख लिहिलेला आहे. आपल्या टीमचा हा प्रयत्न आपल्याला आवडला असेल अशी अपेक्षा आहे. आपली टीम नेहमीच उत्तमोत्तम विषयांवर लेखन करत असते आणि करत राहील. त्यासाठी अर्थातच आपला पाठिंबा अपेक्षित आहे आणि जो आम्हाला मिळतो ही आहे. हा पाठींबा येत्या काळात ही मिळत रहावा ही सदिच्छा. आपली टीमही नेहमीच उत्तमोत्तम लेख आपल्या भेटीस घेऊन येत राहील याची खात्री बाळगा. लवकरच एका नवीन विषयासह भेट होईलच. तोपर्यंत आपल्या टीमचे अन्य नवनवीन लेख वाचत राहा. आठवणीने सगळे लेख शेअर करत राहा आणि आनंद वाटत राहा. धन्यवाद !!!

बघा व्हिडीओ :